Archeologische vondsten wijzen erop dat het gebied rond de Mark al voor het begin van de jaartelling bewoond werd. Langs de beek lagen hogere zandkoppen, donken, waarop sporen van bewoning gevonden zijn uit de IJzertijd, de Romeinse tijd en de Middeleeuwen. Evenwijdig aan de beek lagen aan weerszijden wegen. Tussen de wegen en de beek lagen vanaf de Middeleeuwen en later boerderijen, landgoederen en kasteeltjes. Waar minder ruimte was, lagen verspreide hoeven, waar meer ruimte was ontstonden buurtschappen en dorpjes met een kapel, zoals Ulvenhout, Notsel, Galder en Strijbeek.

Het bekendste kasteeltje van het Markdal is waarschijnlijk kasteel Bouvigne, aan de Bouvignelaan, ten zuiden van Breda. De eerste vermelding van dit kasteel dateert uit 1554. Verder naar het zuiden, ten noorden van Galder ligt het landgoed Daesdonck, dat al in 1350 genoemd werd. Het 17^e-eeuwse kasteeltje dat hier stond brandde in 1831 af. Op het landgoed staan nog drie historische hoeven. Ook op andere plaatsen in het Markdal zijn nog historische hoeven te vinden, bijvoorbeeld bij de Blauwe Kamer en op verschillende plaatsen langs de Strijbeekseweg.

Wat dichter bij het Ginneken staan in het Markdal enkele monumentale villa’s of ‘buitenplaatsen’, gebouwd vanaf de 18e eeuw en bewoond door vooraanstaande families. Een voorbeeld hiervan is Villa Valkrust en het Buitentje van Guljé, beiden aan de Ulvenhoutselaan, en de afgebroken buitenplaats Mariëndal.

Uit iets recentere tijden stamt een ander markant gebouw in het Markdal: de Klokkenberg. In 1951 werd het gebouwd als sanatorium voor tuberculosepatiënten. Daarna heeft het gebouw dienst gedaan als Medisch Centrum met specialisaties voor onder andere hartchirurgie en allergologie.

De streek is goed voor verschillende verhalen en legenden, zoals de legende van de Duivelsbrug. Op de plaats van deze brug, in het noorden van het Markdal bij de Hervormde kerk in het Ginneken zou de duivel zich met een ongewijde kerkklok in de Mark hebben gestort. Een verhaal dat begint met de onmogelijke liefde van Catharina van Gaveren en Walther van Ulvenhout.

Lees hier verder over de opgravingen van de Oude Hof, over een middeleeuwse boerderij in het Markdal, over opgravingen in Ulvenhout, over het Vrijlandtbruggetje, over het Waterleiding- en Electriciteitsgebouw aan de Ulvenhoutselaan, over het Sulkerpadt, over de Daasdonkseweg.